Μεγάλες μορφές της Κολωνίας: 100 χρόνια από το θάνατο του Άουγκουστ Μπέμπελ

Ο Φέρντιναντ – Άουγκουστ Μπέμπελ γεννήθηκε στην Κολωνία, στις 22 Φεβρουαρίου του 1840, στο Ντόιτς, στο στρατόπεδο της πρωσσικής στρατιάς που υπηρετούσε ο πατέρας του και πέθανε στις 13 Αυγούστου του 1913, στην Ελβετία. Πρόκειται για μία από τις μεγάλες μορφές της γερμανικής ιστορίας που γεννήθηκαν στην Κολωνία.

Όπως μάλιστα ο ίδιος ο Μπέμπελ εκτιμά η Κολωνία είναι μία από τις πιο σημαντικές πόλεις γέννησης της σοσιαλδημοκρατίας: «Wenn eine Stadt in Deutschland, soweit das überhaupt möglich ist, für sich die Ehre in Anspruch nehmen kann, sich als Geburtsstätte des Sozialismus zu betrachten, so ist das Köln» (από την ομιλία του ως προέδρου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στο κομματικό συνέδριο στην Κολωνία, 1893).  Ο Μπέμπελ έμεινε νωρίς ορφανός και μεγάλωσε σε άθλιες οικονομικές συνθήκες. Ήταν τορναδόρος στο επάγγελμα και κατάφερε να ορθοποδήσει οικονομικά στη Λειψία. Τότε η Λειψία ήταν το κέντρο των οργανωμένων εργατών, του σοσιαλιστικού κινήματος και της φιλελεύθερης αστικής τάξης της Γερμανίας. Εκεί έγινε μέλος της ‘Πολυτεχνικής Εταιρείας’ και γνώρισε μια σειρά προσωπικότητες του πρώιμου εργατικού κινήματος όπως τον Φρίντριχ Φρίτσε, τον Όττο Ντάμερ και τον Γιούλιους Φαλτάιχ.

Το 1862 ιδρύει μαζί με άλλους πρωτοπόρους του γερμανικού εργατικού κινήματος το σωματείο Vorwärts. Εκεί γνωρίζεται με τον συνδικαλιστή-σοσιαλιστή Φέρντιναντ Λασάλ, του οποίου ήταν σταθερός αντίπαλος, κυρίως διότι ο Λασάλ απέρριπτε πως η εργατική τάξη ήταν ώριμη για διεκδικήσεις όπως π.χ. για το δικαίωμα της μυστικής ψήφου.

Την ίδια εποχή (1863) παντρεύεται την Γιούλια Όττο και ένα χρόνο μετά ανοίγει εργαστήριο σιδηρουργικών εργασιών, όπου απασχολεί στην αρχή δύο εργαζόμενους, έναν μαθητευόμενο και ένα τεχνίτη.

Το 1865 έρχεται σε επαφή μέσω του Βίλχελμ Λίμπκνεχτ με τους μεγάλους φιλοσόφους Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Έγκελς και προσχωρεί στην 1η Σοσιαλιστική Διεθνή των Εργατών που ίδρυσαν οι Μαρξ και Έγκελς στο Λονδίνο.

Στο τέλος του γαλλοπρωσικού πολέμου του 1870/71 ζητά «Frieden mit der französichen Nation, unter Verzichtleistung auf jede Annexion» και χαρακτηρίζεται μαζί με τους οπαδούς του «προδότης», διότι διακήρυξε πως ο πόλεμος αυτός ήταν «δυναστικός και κατακτητικός». Τα παραπάνω κατήγγειλε από το βήμα του Ράιχσταγκ εκφράζοντας ταυτόχρονα την αλληλεγγύη του με την Κομμούνα του Παρισιού καταλήγοντας στην γνωστή ρήση: «Krieg den Palästen, Friede den Hütten, Tod der Not und dem Müßiggang der Schlachtruf des gesamten Proletariats sein wird».

Αγωνίζεται ως βουλευτής των σοσιαλδημοκρατών στο Ράιχσταγκ κατά του πρωσικού αυταρχικού καθεστώτος υπό τον Μπίσμαρκ και φυλακίζεται πέντε φορές. Ήδη τότε κατέκτησε με τους αγώνες του και τον εμπνευσμένο λόγο του ακόμη και τους αντιπάλους του.

Ο Χέρμαν Βάγκενερ, έμπιστος του ‘σιδηρού καγκελαρίου’ Όττο φον Μπίσμαρκ, τον χαρακτηρίζει ως «ein hevorragender Naturredner», ο οποίος διαθέτει και «eine staatsmännische Ader, die seinen Reden ein gewisses höheres Gepräge verleiht, so dass sich im parlamentarischen Betrieb nur wenige mit ihm vergleichen und messen können».

Ο Φρίντριχ Έγκελς τον ονομάζει ‘Δημοσθένη’ και ο ίδιος ο Μπίσμαρκ «einziger Redner» στο Ράιχσταγκ.

Το 1892 ο Μπέμπελ εκλέγεται πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), το οποίο από τότε καθιερώνεται ως «μαζικό, λαϊκό κόμμα».

Το 1900 καταγγέλλει την επέμβαση στην Κίνα ως «ιμπεριαλιστική μανούβρα» και τρία χρόνια μετά, στο συνέδριο του κόμματος στη Δρέσδη, διατρανώνει την πίστη του στον μαρξισμό: «Ich will der Todfeind dieser bürgerlichen Gesellschaft und Staatsordnung bleiben, um sie in ihren Existenzbedingungen zu untergraben, und sie, wenn ich kann, beseitigen.»

Μετά το θάνατο της γυναίκας του από το 1909 μετακομίζει στην Ελβετία.

Το 1912 στο συνέδριο των σοσιαλιστικών κομμάτων στη Βασιλεία της Ελβετίας ο Μπέμπελ καταδικάζει τους Βαλκανικούς πολέμους και ζητά ειρηνικό διακανονισμό.

Ο Μπέμπελ ήταν αυτοδίδακτος συγγραφέας. Διάσημος έγινε με το μνημειώδες έργο του «Η Γυναίκα και ο Σοσιαλισμός» που εξέδωσε το 1879 και μέχρι το θάνατό του είχε ήδη εκδοθεί 52 φορές σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Φέτος είναι χρονιά-μνήμης για το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα: το 1913 πεθαίνει ο Άουγκουστ Μπέμπελ και στο τέλος της χρονιάς, 18.12.1913, γεννιέται ο Βίλι Μπραντ.

Ας θυμήσουμε το σύνθημα του γνωστού ως «κάιζερ των εργατών» Μπέμπελ:

«Es rettet uns kein höheres Wesen / kein Gott, kein Kaiser und Tribun / Uns aus dem Elend zu erlösen / können nur wir selber tun!»

Πηγή: Deutsche Geschichte, Gebhardt, / August-Bebel-Institut / σ.π. ΒΠ